Čelik i njegove legure 
Vrsta: Seminarski | Broj strana: 23 | Nivo: Fakultet zaštite na radu, Niš

SADRŽAJ
Uvod................................................................................................................................3
1. Osobine čelika.........................................................................................................4
2. Proizvodnja čelika..................................................................................................5
3. Vrste čelika..............................................................................................................5
4. Podela čelika u grupe.............................................................................................6
5. Podela čelika prema oblastima primene..............................................................9
6. Legirajući elementi i njihov uticaj na osobine čelika........................................10
7. Zaključak..............................................................................................................22
8. LITERATURA.....................................................................................................23
UVOD
Čelik je metastabilno kristalizovana Fe-C (Fe-Fe3C) legura sa sadržajem ugljenika manjim od 2,06%. Dodavanjem volframa, hroma, molibdena, vanadijuma, mangana, nikla, kobalta i drugih metala, pojedinačno ili u kombinacijama, dobijaju se legirani čelici za specijalne svrhe, izuzetno mehanički, hemijski ili toplotno postojani. Ako je maseni udeo legirajućih elemenata veći od masenog udela gvožđa, ili se gvožđe nalazi samo u tragovima, onda ne govorimo o čeliku već o novim tipovima legura. Neverovatan raspon i fleksibilnost osobina (uz pomoć legiranja, termičke obrade i plastične prerade) kao i relativno niska cena proizvodnje čine ga i dalje najrasprostranjenije korišćenim metalnim materijalom.
Osobine čelika
Kao što smo već rekli, čelik ima neverovatan raspon i fleksibilnost osobina. Može biti vrlo mek i kao takav izuzetno pogodan za duboko izvlačenje (pravljenje limenki, konzervi i td.). Nasuprot tome čelik može biti vrlo tvrd i krt kao na primer kod martenzitnih čelika koji se koriste za sečiva. Pred modernu proizvodnju čelika postavljaju se vrlo visoki zahtevi, koji najčešće uključuju optimalnu kombinaciju osobina kao što su zatezna čvrstoća sa jedne i duktilnost odnosno deformabilitet sa druge. Pored toga mora se stalno voditi računa o isplativosti proizvodnje što je posledica neprestane promene cena legirajućih elemenata.
Najvažniji legirajući element u čeliku je ugljenik. On se u čeliku nalazi u obliku jedinjenja pod imenom cementit, Fe3C. Povišeni maseni udeo ugljenika čini čelik čvršćim, ali u isto vreme krtim materijaliom. U zavisnosti od udela ugljenika i temperature na kojoj se uzorak čelika nalazi na faznom dijagramu se mogu uočiti sledeći mikrokonstituenti: Austenit, Ferit, Primarni-, Sekundarni-, cementit kao i mikrostrukture (mešavine faza): Perlit, Ledeburit. Ako se čelik naglo ohladi, tako da se difuzioni procesi (na prvom mestu difuzija ugljenika) ne odviju do kraja, onda se u strukturi čelika pojavljuju nove mikrostrukture koje su većinom presićene ugljenikom. Ako se ubrzano hlađene odvija iz austenitne oblasti mogu se javiti finolamelirane mikrostrukture Sorbit ili Trosit) kao i igličati/zrnasti Beinit ili igličasti Martenzit.

---------- CEO RAD MOŽETE PREUZETI NA SAJTU. ---------- 

www.maturski.org 

 

MOŽETE NAS KONTAKTIRATI NA E-MAIL: [email protected]